Energiebesparing

U denkt wellicht dat het lastig is, het verduurzamen van een monument, maar er is veel mogelijk om bijvoorbeeld woningen, winkels of kantoren energiezuiniger te maken. De wijzigingen aan het monument zijn in de regel wel vergunningplichtig. Ook worden bij verduurzaming bepaalde randvoorwaarden gesteld. De verbeteringen moeten immers passen bij de bouw- of cultuurhistorische waarden van het betreffende gebouw. Die kwaliteiten willen we behouden en tegelijk een pand energiezuinig maken. Dit vraagt om maatwerk.

Via de afbeelding hieronder vindt u de brochure 'Uw monument energiezuinig: praktische tips voor verduurzaming' van de stichting ERM.

Ook wordt gekeken naar de effecten van de maatregel op de lange termijn voor het pand. Duurzaamheid is ook het voorkomen van schade.

Bij verduurzamen van monumenten gaat het over het toekomstbestendig en energiezuinig maken van een pand. Denk daarbij aan:

• het verhogen van het comfort voor de gebruikers

• het toepassen van duurzame materialen (materialen die lang meegaan en het milieu weinig belasten en goed samen gaan met de bouwmaterialen van het monument)

• en natuurlijk energie besparen

Energie besparen kan op de volgende - vaak eenvoudige - manieren:

• verwarm alleen daar waar nodig

• verwarm niet te veel

• zorg voor een installatie die passend is en die goed is ingeregeld. Denk bijvoorbeeld aan een aparte installatie voor een bijgebouw of een achterhuis

• zorg voor beperking van warmteverlies: deuren dicht, gebruik van tochtportaal, tussendeuren in lange gangen, compartimentering van ruimtes (kamer-en-suite)

• Isoleren tip: isoleer met mate (zie verderop onder 'Comfort en gezond wonen')

En vergeet niet goed te ventileren voor uw gezondheid en die van het pand.

Op de website van Groene grachten is veel informatie te vinden over verduurzaming van monumenten. 

Maar ook op de volgende sites is hier informatie over te vinden:

https://www.restauratiefonds.nl/monumenteigenaren/monument-verduurzamen

https://www.monumenten.nl/onderhoud-en-restauratie/duurzame-en-energiebesparende-maatregelen

https://www.restauratiefonds.nl/monumenteigenaren/financieringen/duurzame-scholenfonds-lening

Comfort en gezond wonen

Ventilatie is gezond voor de bewoners maar ook goed voor het gebouw. Geef schimmel en vocht geen kans. Isoleer dus passend (niet te veel) waardoor geen extreme temperatuurovergangen in de constructie ontstaan en schade aan uw monument ontstaat.

Gebruik natuurlijke materialen. Deze belasten het milieu minder bij de productie en hierdoor hoeven vaak geen (damp-remmende) folies te worden gebruikt waardoor u in feite in een 'plastic jas’ komt te wonen.

Isoleren

Isolerende maatregelen zijn bij monumentale panden maatwerk.

Vaak is isolerend monumentenglas beter passend dan HR++ glas omdat de raamkozijnen behouden kunnen blijven (op zich ook duurzaam). Soms is het glas op zichzelf waardevol, zoals bij glas in lood of gebrandschilderd of geëtst glas, maar ook 'getrokken' glas, waardoor achterzet-ramen (aan de binnenzijde) de beste oplossing zijn.

Het dak isoleren levert meestal de meeste energiebesparing op.

Het verminderen van vocht in de muren levert een verbetering van de behaaglijkheid zonder dat de ruimtetemperatuur verhoogd wordt. Dit scheelt ook in de stookkosten.

Om een beeld te krijgen kunt u een energiescan en advies door een deskundig bureau laten maken. U kunt ook eerst in overleg gaan met het vakteam Erfgoed van de gemeente.

Ook duurzaam

- Het hergebruiken van gebouwen, herbestemming.

- Het hergebruiken van bouwproducten, bijvoorbeeld nog goed functionerende houten ramen.

De primaire restauratie-uitgangspunten bij monumenten sluiten daar goed bij aan:

• Behoud gaat voor vernieuwen

• Liever herstel dan vervanging

• Hergebruik van oud materiaal